به گزارش قدس آنلاین، قیام امام حسین(ع) دارای پیام عظیم هیهات‌من‌الذله و مبارزه با ظلم و استکبار بود و شعر حسینی و عاشورایی که فاقد این پیام باشد، دارای ارزش لازمه شعر حسینی نیست.
استاد عباس ساعی، شاعر و منتقد خراسانی در نشست نقد و بررسی شعر عاشورایی و نقش آن در ادبیات آیینی با عنوان «بی سر سرودن» که با حضور جمعی از شاعران و دوستداران ادب آیینی در فرهنگسرای بهشت برگزار شد، همراه با معرفی ادبیات آیینی و آسیب‌های وارد بر آن، گفت: در شعر بلند محتشم کاشانی که وقایع‌نگاری کربلا را به صورتی زیبا و شاعرانه ترسیم کرده است، تنها مهره مفقوده حلقه توصیفات وی فقدان پیام ظلم‌ستیزی و علت قیام امام حسین(ع) است به گونه‌ای که گمان می‌رود شاعر تعمدی در کتمان برخی واقعیات معنوی و مفهومی در لابه‌لای توصیفات و نوعی رد گم کردن موضوع اصلی که همان پیام قیام امام حسین(ع) است، داشته و اینکه می‌بینیم این شعر پس از چهار قرن با روی کار آمدن حکومت‌های مختلف به عنوان یک شعر عاشورایی همواره مورد وثوق هر حکومتی بوده است، خود نشانگر این است که پیام اصلی عاشورا و قیام محرم در آن محو شده است.
این پژوهشگر ادبی با اشاره به لزوم نقد این اثر ارزشمند، یادآور شد: اکنون پس از طی چهار قرن این حق برما واجب است که به ترکیب‌بند محتشم با دید نقادانه نظر کرده و نکات مثبت و منفی کار را برای افزایش کیفیت شعرهای آیینی شناسایی کنیم.
ساعی عدم وجود پیام امام حسین(ع) در واقعه عاشورا، نامشخص بودن وجه دستوری شعر و عدم وجود رگه‌هایی از ظلم‌ستیزی را از مشکلات ترکیب‌بند محتشم کاشانی دانست و یادآور شد: در حماسه عاشورا آنچه از همه بیشتر به چشم می‌خورد ظلم‌ستیزی است، اما در اثر ارزنده محتشم خبری از آن نیست، همچنین به جای اینکه در مقابل این واقعیت اسف‌انگیز موضعگیری مشخص داشته باشد، یقه چرخ روزگار را می‌گیرد و جریان را به باد مخالف نسبت می‌دهد، به جای اینکه پیام امام حسین(ع) را برای مخاطب عاطفی بیان کند، تنها سخن از فریاد العطش امام حسین(ع) می‌زند.
وی در ادامه عدم موضعگیری شاعر را علت اصلی شکوفا ماندن این ترکیب‌بند دانست و گفت: این ترکیب‌بند که با «باز این چه شورش است که در خلق عالم است» شروع می‌شود و همه ما را حیرت‌زده می‌کند، در ادامه با فضای غم و اندوه اوج می‌گیرد؛ در واقع شاعر در واکاوی این فاجعه موفق عمل کرده اما در وارد کردن ضربه آخر به شدت ناموفق است، چراکه در این شعر هدف امام حسین(ع) کمرنگ و کسی متهم نمی‌شود که اگر غیر از این بود، صفویه نسبت به آن اقبال نشان نمی‌داد.
ساعی در انتها با انتقاد از آثار ارائه شده در مجالس عزاداری که به گفته او شایستگی و لیاقت این‌گونه مجالس را ندارند، گفت: شاعران آیینی برای کسب توفیقات بیشتر باید اشراف کامل نسبت به مسائل و معارف دینی داشته باشند، اما متأسفانه شعرهایی که امروزه به عنوان شعر عاشورایی شاهد آن هستیم، نواقصی ناشی از کمبود اطلاعات و معلومات در این زمینه دارند.
این نشست همچنین همراه با قرائت سوگ سروده‌هایی توسط شاعران آیینی همچون مسعود یوسف‌پور، منیژه رضوان، علی صلایانی، جمیله سادات کراماتی و جمعی دیگر از شاعران همراه بود.
نظر شما